Spirulina (Arthrospira platensis) to niezwykła, niebiesko-zielona alga, która od wieków znana jest na całym świecie jako „superfood”. Bogata w białko, chlorofil, żelazo i przeciwutleniacze, jest naturalnym pożywieniem i stanowi wsparcie dla organizmu.
Choć nie występuje w klasycznych ajurwedyjskich tekstach, jej właściwości doskonale wpisują się w ajurwedyjskie zasady równoważenia dosz, odżywiania tkanek i oczyszczania organizmu.
W tym artykule pokażemy, jak połączyć spirulinę z Ajurwedą – zarówno na poziomie teorii, jak i praktyki dnia codziennego.
Spirulina w świetle Ajurwedy
W Ajurwedzie każdą substancję opisuje się według pięciu kluczowych parametrów: rasa (smak), guna (właściwości), virya (energia działania), vipaka (efekt potrawienny) oraz ogólne działanie. Na tej podstawie określa się jej wpływ na trzy dosze: Vata, Pitta i Kapha.
| Parametr ajurwedyjski | Spirulina (Arthrospira platensis) |
|---|---|
| Rasa (smak) | Słony, słodki, lekko cierpki |
| Guna (właściwości) | Lekka, wilgotna, odżywcza (br̥mhaṇa) |
| Virya (energia) | Chłodząca (śīta) |
| Vipaka (efekt potrawienny) | Słodki |
| Działanie | Odżywcze, oczyszczające krew (raktashodhaka), wspierające ojas |
W praktyce oznacza to, że spirulina łagodzi nadmiar Pitta i Vata, a przy długotrwałym stosowaniu lub większych dawkach może zwiększać Kapha.
Spirulina jako wsparcie dla ojas, krwi i tkanek
W Ajurwedzie kluczowym elementem zdrowia jest ojas – subtelna esencja odporności i witalności, powstająca jako efekt końcowy prawidłowego odżywiania wszystkich siedmiu tkanek (dhatus).
Spirulina, dzięki wysokiej zawartości pełnowartościowego białka, chlorofilu i mikroelementów, doskonale odżywia tkanki i wspiera budowanie ojas, szczególnie u osób osłabionych, zestresowanych lub w okresie rekonwalescencji.
Dodatkowo jej naturalne właściwości oczyszczające sprawiają, że spirulina może być stosowana jako łagodny środek raktashodhaka — oczyszczający krew i wspierający równowagę Pitta.
Spirulina a agni – czyli jak wspierać trawienie
Spirulina ma chłodzącą energię i jest lekka, dlatego u osób o silnym ogniu trawiennym (agni) przyswaja się bardzo dobrze. Natomiast u osób z osłabionym trawieniem lub dominacją Kapha może powodować uczucie ciężkości lub wzdęcia, jeśli zostanie zjedzona w nadmiernej ilości.
W Ajurwedzie kluczowe jest połączenie spiruliny z odpowiednim nośnikiem (anupana), który wspiera jej trawienie i wchłanianie.
Przykładowe anupany:
- Dla Vata i Pitta: ciepła woda, sok z aloesu, woda kokosowa, sok z cytryny.
- Dla Kapha: ciepła woda z imbirem lub przyprawami rozgrzewającymi (np. trikatu – imbir, pieprz czarny, pieprz długi).
Połączenia spiruliny z ajurwedyjskimi ziołami
Choć spirulina sama w sobie jest silnie odżywcza, jej działanie można doskonale połączyć z klasycznymi preparatami ajurwedyjskimi. Oto kilka inspirujących zestawień:
| Połączenie | Cel | Praktyczne zastosowanie |
|---|---|---|
| Spirulina + Triphala | Oczyszczanie jelit i krwi, regeneracja | Triphala wieczorem lub rano na czczo, spirulina w pierwszym posiłku |
| Spirulina + adaptogeny (Brahmi, Shatavari) | Wsparcie układu nerwowego, koncentracja, regeneracja | Spirulina w koktajlu, Brahmi/Shatavari w proszku lub naparze |
| Spirulina + Trikatu | Wsparcie trawienia, równoważenie Kapha | Dodać szczyptę trikatu do napoju spirulinowego |
| Spirulina + Kurkuma (Haridra) | Wsparcie antyoksydacyjne i oczyszczające | Koktajl lub ciepły napój z kurkumą i pieprzem |
Kiedy i jak stosować spirulinę w ajurwedyjskiej rutynie
- Najlepszy czas: rano lub w południe, kiedy ogień trawienny jest silny.
- Forma: najmniej przetworzona forma – crunchy – jest najlepszym wyborem. Ajurweda zleca też przyjmowanie ziół w proszku (churna), co można też przełożyć na spożywanie spiruliny. Wystarczy rozpuścić ją w wodzie lub dodać do koktajlu. Tabletki lub kapsułki są wygodne, ale mniej zgodne z klasycznym podejściem ajurwedyjskim.
- Dawkowanie: 3–5 g dziennie to ilość typowa dla suplementacji wzmacniającej, ale zawsze należy uwzględnić konstytucję i aktualny stan zdrowia.
Ważne uwagi praktyczne
- Sprawdzaj jakość produktu — spirulina powinna pochodzić z czystych, kontrolowanych upraw, z badaniami na obecność mikrocystyn i metali ciężkich.
- Osoby z dominacją Kapha powinny stosować spirulinę ostrożnie, najlepiej z przyprawami rozgrzewającymi.
Podsumowanie
Choć spirulina nie jest tradycyjnym ajurwedyjskim ziołem, jej właściwości odżywcze, oczyszczające i chłodzące doskonale wpisują się w ajurwedyjskie zasady. Odpowiednio dobrana do konstytucji i podana z właściwym nośnikiem, może stać się wartościowym elementem codziennej rutyny zdrowotnej – wspierać ojas, oczyszczać krew i harmonizować dosze.
