Darmowa dostawa od 200zł
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search

Zdrowa i szczęśliwa Jesień Życia

Zdrowa i szczęśliwa Jesień Życia
Zdrowa i szczęśliwa Jesień Życia
Spis treści

Kochana Babciu, Kochany Dziadku. Co roku w styczniu macie swoje święto. Jest to słodki czas życzeń, kwiatów, kartek, które zwłaszcza młodsze dzieci lubią przygotowywać i wręczać. Patrzycie na kolejne pokolenie wnuków, czy prawnuków, którzy z uśmiechem wręczają Wam podarki, konfrontując się niejednokrotnie z upływającym czasem. Być może zastanawiacie się nad naturą wieku średniego (bo przecież 50+ to jeszcze nie starość 😉 ) i starości, w której jest tak wiele piękna i mądrości. Jak każdy etap życia, w czasie tym wato dostosować codzienną rutynę i samoopiekę, aby zachować równowagę wewnętrzną i dobry stan zdrowia. Ajurweda to wiedza, wiedza o życiu. Pokazuje ona jakie są mocne strony i wyzwania, z jakimi przychodzi się w tym czasie mierzyć. Przy okazji tych dni, popatrzmy, co to ta „starość”. Mając wiedzę o tym, co wymaga szczególnego zaopiekowania, prościej będzie cieszyć się każdym kolejnym dniem.

Starość to czas vata

Ajurweda nasze życie dzieli na trzy etapy: dzieciństwo to czas kapha, okres środkowy, to czas pitta, a starość to czas vata.

Patrząc przez pryzmat ajurwedy i jej postrzegania tego etapu, to o starości mówimy w kontekście osób w wieku od pięćdziesięciu lat w górę – do końca życia. Dlaczego właśnie vata? Ma to związek ze wzrostem cech charakterystycznych dla doszy vata w tym wieku, co odbywa się w sposób naturalny fizjologiczne.

Popatrzmy na vatę – powietrze i eter (przestrzeń) – to elementy, z których się ona składa. Dlatego też jest to najsubtelniejsza, najdelikatniejsza z dosz. Czy jak tak popatrzysz na swoje ciało i umysł, to nie widzisz lekkości, zimna, suchości, szorstkości przejrzystości? Czyli cech charakterystycznych dla doszy vata?

Istota starości – mocne strony i wyzwania

Jakie słowa kojarzą Ci się ze starością? Na początek pomyśl o pozytywnych jej stronach 😉 Znajdźmy w tym okresie życia mocne strony.

Od wieków ludzie starsi skupiali się na rozwoju duchowym, dzieleniu się swoją wiedzą i mądrością z młodszymi pokoleniami. Dlatego słowo „starość” zestawiamy z takimi stwierdzeniami jak: mądrość, dojrzałość, mistrzostwo, wiedza, doświadczenie, dzielenie się.

I teraz zerknijmy, co z wyzwaniami tego okresu. Bo oczywistym jest, że w tej części życia przychodzi się mierzyć nieco bardziej z ciałem. Odporność nie jest już taka jak jeszcze kilka lat wcześniej. Potrzeba nieco więcej wysiłku włożyć w to, aby dopisywał dobry stan zdrowia.

Patrząc na to co się w tym czasie dzieje, wpisuje się to w mocne i słabe strony doszy vata.

W fazie życia vata wydaje się, że największym wyzwaniem staje się konfrontowanie z tym, że rezerwy młodości w naszym ciele zaczynają znacząco maleć. Odczuwalne jest coraz bardziej to, że samoistna regeneracja organizmu bardzo mocno spada. Jak bardzo obserwujesz to u siebie? A może… nie jest to dla Ciebie problemem? Znasz bowiem swoje ciało, nauczyłeś / nauczyłaś się go słuchać, a co za tym idzie wiesz w jaki sposób funkcjonować, aby się o siebie zatroszczyć, aby nie eksploatować nadmiernie zdolności regenerujących organizmu. Jeśli masz wypracowane dobre nawyki dbania o siebie, to tym bardziej zdajesz sobie sprawę z tego, że w tym okresie życia utrzymanie równowagi, dobrego samopoczucia i zdrowia, wiąże się nierozerwalnie z większym skupieniem się na odżywianiu i odmładzaniu tkanek.

Trudność pojawia się w chwili, kiedy nie słuchasz swojego ciała, nie masz nawyku podążać za jego wskazówkami, kiedy odpuszczać. W młodości pitta była swego rodzaju buforem, który przyjmował na siebie złe nawyki i pomagał w ich zmianie. Teraz naturalnie się to zmienia. Spróbuj uszanować te zmiany, daj sobie na nie przestrzeń.

Słabości charakterystyczne dla doszy vata

Zaburzenia doszy vata, które związane są z jej nadmiarem, objawiać się będą w ciele na wiele różnych sposobów. Fizycznie – skóra jest sucha, a tkanki są słabo nawilżone. Odczuwalne staje się pogorszenie stanu kości, stawów i mięśni, co prowadzi do powstania artretyzmu, pojawienia się bólu różnego rodzaju. Coraz częściej mogą występować drżenia i mimowolne tiki. Vata ma też wpływ na trawienie. Jest ono dużo delikatniejsze. Agni (ogień trawienny) jest słabszy. Pojawia się większa wrażliwość na pokarmy, czy składniki, z którymi wcześniej nie było problemu, co czasami wywołuje wręcz nietolerancje pokarmowe. Przy nieodpowiedniej diecie wywołuje to wzdęcia, gazy i zaparcia. Zaburzenia te prowadzić mogą do zmniejszenia wchłaniania składników odżywczych z pożywienia. W efekcie organizm przestaje otrzymywać i uzupełniać te składniki, co prowadzi do odczuwalnego wyczerpywania się ich. Nagromadzenie vata wiąże się też z przyspieszonym starzeniem się komórek. Poza tym jej ulotna natura sprzyja bezsenności i utracie bystrości umysłu.

Jak zachować wewnętrzną równowagę na tym etapie życia?

Sama świadomość pojawiających się na tym etapie życia wyzwań i wiedza, gdzie mają one swoje źródło, ułatwi wybór i wprowadzenie zmian. One natomiast przyczynią się do poprawy jakości życia i ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia.

Patrząc przez pryzmat medycyny ajurwedyjskiej wypiszę w tym miejscu kilka metod, jak o siebie zadbać w tym okresie. Myślę, że dla ułatwienia podzielę sposoby na wsparcie równowagi wewnętrznej na etapie życia vata na trzy „kategorie”. Będą to: styl życia, dieta i zioła.

Codzienna rutyna (styl życia)

Vata, jako najsubtelniejsza z dosz jest bardzo podatna na zmiany. Jesteśmy w stanie zrównoważyć ją za pomocą prostych praktyk związanych ze stylem życia. Efekt odczuwalny będzie bardzo szybko.

Ajurweda kieruje się zasadą, że podobne wzmaga podobne, a przeciwieństwa się równoważą. Dlatego wchodząc w trzeci etap życia, który cechuje chłód związany z subtelną naturą vata, unikaj wyziębienia. Charakterystyczny dla vaty ruch natomiast warto równoważyć spowolnieniem. Nie pędź, skup się na sobie, na samoopiece. Daj sobie na nią przestrzeń.

Jakie praktyki zaleca ajurweda, aby starość nie była taka zła, jak ją malują? 😉

  • abhyanga – jest to praktyka automasażu ciepłym olejem, która działa dobroczynnie zarówno na ciało fizyczne, jak i energetyczne. Wmasowywanie w skórę całego ciała, w tym głowy, ciepłego oleju w sposób naturalny nawilża i chroni tkanki, które mają suchą, szorstką i zimną naturę charakterystyczną dla vaty. Poza tym abhyanga wpływa uziemiająco na układ nerwowy, który jest wyjątkowo wrażliwy w starszym wieku;
  • nasya – czyli aplikowanie leczniczego olejku w kanałach nosowych. Poprzez nawilżenie i ukojenie tkanek oddechowych praktyka ta bardzo uspokaja podniesioną vatę. Ajurweda wskazuje też, że delikatne smarowanie wnętrza nosa olejem pomaga łagodzić skurcze i zmniejszać nagromadzony stres. Co za tym idzie wspiera jasność umysłu, poprawia jakość głosu, a także wzmacnia głos;
  • medytacja i pranayama – praktyki oddechowe i medytacja sprzyjają wyciszeniu umysłu i układu nerwowego. Jeśli więc nie praktykujesz w ten sposób, być może warto zastanowić się nad poszerzeniem codziennej rutyny o kilka minut jednej z tych praktyk – skupiając się chociażby na oddechu – wdech i wydech;
  • delikatna aktywność fizyczna – aby nie podnosić dodatkowo vaty na tym etapie życia, warto, aby nie ćwiczyć zbyt intensywnie. Wszystko co robisz niech jest zgodne z tym, co mówi Twoje ciało. Istnieje wiele typów aktywności fizycznej, które pozwolą utrzymać sprawność. Pomyśl chociażby o: spacerach, chi-gong, jodze… Nie przeforsowuj się. Po wysiłku natomiast daj sobie odpowiednią ilość czasu na regenerację;
  • działania twórcze – jedną z charakterystycznych funkcji vaty jest kreatywność i komunikacja. Przekładają się one na pojawienie się potrzeby twórczych działań. Pozwól sobie na zaangażowanie w kreatywne zajęcia, w jakiejkolwiek formie;
  • delikatne wycofanie i służba – wzrost vaty naturalnie kieruje ku subtelnej i duchowej sferze życia. Pozwól sobie na to, aby być tylko ze sobą, wsłuchać się w to, co do Ciebie przychodzi, łączyć się z czymś, co jeest większe od nas samych. Może dać Ci to większe poczucie celu, co jest niezwykle ważne w ugruntowaniu vaty.

Dieta

Odpowiedni sposób odżywiania jest istotny na każdym etapie życia. W podeszłym wieku, kiedy agni ma tendencję do przygasania, warto dostosować dietę w taki sposób, aby go wspierać i nie przygaszać. Bardzo ważne będzie w tym czasie uproszczenie posiłków i zwiększenie ich strawności.

Każdy ma upodobania kulinarne. I nie chodzi tutaj o to, żeby zmieniać wszystko. Pamiętaj o jednym – bardzo ważne dla vaty jest to, aby posiłki były możliwie proste, pełnowartościowe i lekkostrawne. Dlatego też dobrze sprawdzają się gotowane, wilgotne i miękkie dania. Niech są to zupy i gulasze, w których znajdą się łatwo przyswajalne składniki odżywcze, w połączeniu ze zdrowymi tłuszczami, przyprawione ułatwiającymi trawienie przyprawami (czarny pieprz, cynamon, kminek, koper włoski, imbir). Najlepiej jeść je ciepłe lub gorące. Potrawy tego typu uspokoją vata, pobudzą ogień trawienny, nawilżą i odżywią tkanki. Jednocześnie będą stanowić uziemienie i pobudzą ciepło.

Zioła

Ajurweda wskazuje też na kilka ziół, które pomogą zrównoważyć podwyższoną w ciele vatę.

Właściwości odmładzające i silnie odżywiające tkanki mają takie zioła i formuły jak: moringa, amla, AV supergreens, spirulina z amlą i sama spirulina, chyawanprash (silnie odmładzający dżem, którego głównym składnikiem jest amla – cierpki owoc zwany agrestem indyjskim). Dla podniesienia witalności ajurweda zaleca ashwagandhę, natomiast dla wsparcia trawienia – triphalę.

O równoważeniu doszy vata przeczytasz także tutaj: https://momaayurveda.com/konstytucja-vata/

Udostępnij ten wpis:

Autor

Natalia
Natalia
Od kilku lat współtworzę MOMA Ayurveda. Poszerzam swoją wiedzę o naturalnych sposobach powrotu do wewnętrznej równowagi w duchu ajurwedy i dzielę się nią z Wami. Praca z treścią, merytoryka – to mój główny zakres kompetencji. Prywatnie – mama dwójki dzieci. Dobra książka i szydełko – to to, co pozwala mi złapać oddech. Jak tylko pozwala czas, to szukam wytchnienia w górach i ukojenia w morskich falach.
Inne polecane wpisy