Obecnie słowo „medytacja” pojawia się bardzo często. Mimo, że jest bardzo modne, to nadal kojarzy się wielu osobom z przyjmowaniem określonej pozycji siedzącej, zamknięciem oczu, trwaniem nieruchomo. Czasami wydaje się, że jest ona dla nielicznych, którzy potrafią konsekwentnie i długo w takiej pozycji wytrwać. Nic bardziej mylnego! Medytacja jest praktyką dla wszystkich. W czasach pośpiechu, zwiększonego poziomu stresu, staje się ona wręcz koniecznością.
Ajurweda w sposób holistyczny podchodzi do życia. Nie jest to tylko medycyna. To raczej sztuka życia. Poszukując leku na dręczące nasze ciało dolegliwości nie wystarczy sięgać po określone specyfiki. Leki bowiem działają najczęściej na objawy, nie leczą przyczyn stanu chorobowego. Podejście ajurwedy pozwala na trwałe wyleczenie choroby, do czego jednak ważnym elementem jest wyciszenie i kontrolowanie umysłu choćby w pewnym stopniu. Medytacja uznawana jest za stan subtelny. Wiele osób uznaje, iż stan ten jest bardzo ciężki do osiągnięcia. Faktem jest, iż nie wystarczy tylko usiąść w odpowiedniej pozycji, w odpowiednim miejscu, zamknąć oczy i już – gotowe. Wprowadzenie umysłu w odpowiedni stan wymaga praktyki, posunę się wręcz do stwierdzenia, iż warto ustanowić z medytacji element rutyny dnia codziennego. Pozwoli to na zharmonizowanie wszystkich aspektów natury ludzkiej.
Medytacja w bardzo pozytywny sposób wpływa na zdrowie psychiczne i rozwój duchowy. Niewiarygodne, ale czasami wystarczy pięć – dziesięć minut medytacji, aby odczuwalne było rozjaśnienie umysłu i uwolnienie się od napięć. Jak się do tego zabrać? Jeśli nie masz doświadczenia w tym zakresie, pragnę przybliżyć Ci prostą metodę medytacji, którą poleca m.in. dr Partap Chauhan. W pierwszej kolejności usiądź w pozycji zrelaksowanej w miejscu możliwie cichym i spokojnym (nie czuj presji, zdaję sobie sprawę, że praktycznie niemożliwe jest całkowite wyeliminowanie czynników zewnętrznych – chodzi jedynie o jak największy komfort dla Ciebie). Postaraj się wyciszyć umysł i skoncentruj się na sylabie Om (Auṁ). Możesz również wybrać inną mantrę, choć nie jest to niezbędne. W dalszej części artykułu coś więcej na ten temat.
Co to jest mantra?
Mantra jest słowem, bądź sekwencją słów, które podczas medytacji powtarzamy. Ma ona duchowy ładunek energetyczny. Skupienie na niej pozwala uspokoić umysł, poszerzyć świadomość, a także wprowadzić w stan harmonii. Niekiedy, w sytuacji, kiedy znajdziemy już duchowego nauczyciela, mantra dobrana zostaje indywidualnie do danej osoby. Nie musi jednak tak być, aby zaobserwować pozytywne efekty medytacji. Jeśli nie posiadasz swojej mantry, wystarczy, że skupisz się na sylabie Om. Ma ona potężną moc duchową i sama w sobie stanowić może mantrę. Koncentrowanie się na niej pozwoli rozjaśnić umysł i przynieść spokój.
Jeśli czujesz, że taka forma medytacji nie jest dla Ciebie, nie przekonuje Cię skupianie umysłu na mantrach, spróbuj jeszcze czegoś innego. Usiądź w wygodnej pozycji, wycisz umysł, skoncentruj się na oddechu. Możesz w umyśle powtarzać: „wdech”, „wydech”, „wdech”, „wydech” … Chodzi o wyciszenie i uspokojenie rozbieganego umysłu. Każda metoda do tego prowadząca jest w porządku.
Warto pamiętać, iż każdy człowiek jest jedyny w swoim rodzaju i niepowtarzalny. Dlatego też każdy musi wypracować swój własny kierunek rozwoju. Mimo to jednak w oparciu o systematykę stosowaną w ajurwedzie możliwe jest wskazanie pewnych prawidłowości w funkcjonowaniu umysłu. I mowa tutaj nie tylko o konstytucji mentalnej, która opiera się na gunach. Na działanie umysłu bardzo duży wpływ ma również fizyczna prakriti. Poznanie wewnętrznych uwarunkowań organizmu pozwoli zatem na skupienie swoich wysiłków na takich praktykach, które będą jak najbardziej wydajne i pozwolą pokonać ograniczenia, jakimi obwarowani jesteśmy ze względu na rodzaj naszej natury.
Umysł vata
Dla osób z dominującą doszą vata do czynienia mamy z bardzo szybkim działaniem umysłu. Wysoki poziom aktywności ich umysłu pozwala na szybkie łącznie faktów i błyskawiczne zrozumienie dla nowych zagadnień. Jednocześnie pojawia się zagrożenie w postaci nadaktywności mentalnej, która prowadzi do próby ogarnięcia umysłem zbyt wielu rzeczy naraz. Z racji tego, że w konstytucji vata dominuje eter i powietrze, osoby o dominującej tej właśnie doszy najbliżej mają do umysłu. To podobieństwo w tym przypadku stanowi dla większości przeszkodę, jeśli brak u nich starań i praktyk służących kontroli umysłu. Zaniedbanie tego aspektu prowadzić może do cierpienia mentalnego i psychicznego.
Medytacja może pomóc w uspokojeniu nadaktywnego umysłu vaty. Jeśli dominuje u Ciebie ta dosza, nie zniechęcaj się, jeśli zauważasz podczas medytacji tendencje do tzw. „odlotów”. Ze względu na rozbiegany umysł na co dzień zachowanie koncentracji może wymagać więcej pracy. Warto zastanowić się nad wprowadzeniem jakiegoś czynnika pomocniczego, tzw. nasienia. Pozwoli ono uziemić rozedrgany umysł, a może to być np. mantra, wizualizacja, czy skupienie się na oddechu. W przypadku, kiedy umysł vata działa przez cały czas na wysokich obrotach, sama chęć opróżnienia umysłu na niewiele się zda, a wręcz prowadzić może do zwiększenia frustracji, a nie do wewnętrznego wyciszenia. W celu wzmocnienia zdolności koncentracji pozwól sobie na swobodny przepływ myśli, obserwuj je, nie zatrzymuj. Zauważysz z czasem, że siadając do medytacji w sposób naturalny odkryjesz swój sposób na znalezienie wewnętrznego spokoju i wyciszenia. Jest to w Twoim przypadku dodatkowo nauka cierpliwości i radzenia sobie z tendencjami do odczuwania zwłaszcza lęku i niepokoju.
Umysł pitta
Każdy umysł posiada moc iluminacji. Ona zaś wywodzi się z ognia, a zatem ściśle wiąże się z doszą pitta. Pitta odpowiada za moc umysłu odpowiedzialną za zdolność postrzegania, organizowanie i interpretację wrażeń zmysłowych, które prowadzą do zrozumienia otaczającego świata. Poza percepcją odpowiedzialna jest za inteligencję i rozróżnianie, jak również trawienie doświadczeń, w celu wyciągnięcia z nich wniosków. W przypadku osób o dominującej doszy pitta zatem zaobserwować można wysoki poziom inteligencji. Są to ludzie spostrzegawczy, którzy otaczający ich świat odbierają w sposób bardzo wybiórczy. Ich myślenie potrafi być jasne, ostre, mocno skoncentrowane – najbardziej ze wszystkich trzech typów konstytucyjnych.
Pitta posiadają stosunkową łatwość koncentrowania się. Medytacja stanowi dla nas narzędzie do rozładowania pokładów złości, a niekiedy wręcz agresji. Daje ona możliwość odpuszczenia sobie w tych aspektach, nad którymi chcemy zachować kontrolę za wszelką cenę. Tutaj jednak jest cienka granica. Ognisty temperament i chęć sprawowania kontroli bowiem może medytację zamienić w rywalizację ze samym sobą. Dlatego też umysły pitta przede wszystkim skupić powinny się na rozluźnieniu napięcia wewnętrznego. Akceptacja siebie i świata, przyjmowanie tego co nas otacza takiego, jakim jest – można to uzyskać poprzez pracę na poziomie czakry serca. Odczuwanie miłości i akceptacji pomoże natomiast w dalszej kolejności wyciszyć emocje.
Umysł kapha
Funkcjonowanie umysłu w wymiarze kapha związane jest z wrodzoną zdolnością do emocjonalnego odczuwania. W kontekście kapha zaobserwować należy bardzo silne powiązanie umysłu ze zmysłami. W konsekwencji prowadzi to do bardzo mocnego otwarcia i przywiązanie do świata zewnętrznego, w tym i do materialnych jego aspektów. Wewnętrznie natomiast umysł kapha opiera się na zdolności odczuwania miłości, jako najwyższej formie tej konstytucji.
Dla umysłów kapha charakterystyczna jest stagnacja na poziomie mentalnym. Ściśle wiąże się to z silnym przywiązaniem emocjonalnym. Co za tym idzie na każdym poziomie potrzebują one stymulacji, w tym też podczas medytacji. Zapał i samodyscyplina są tym, co niezbędne do rozpoczęcia i kontynuowania praktyki medytacji. Zwłaszcza niezbędne jest wtedy, gdy wydaje się, iż przez długi czas nie widać żadnych efektów. Nie jest to coś niewłaściwego. Po prostu w przypadku kapha zmiany zachodzą powoli. Dobrze jest zatem dla nich, podobnie jak dla vata, na początkowym etapie wprowadzenie medytacji z nasieniem. Tutaj jednak ma to pomóc w nie wchodzeniu w stan letargu, do czego mają tendencję.
Medytacja może przybierać wiele form. Najważniejsze jest jednak to, aby osiągnąć zamierzony efekt – spokój wewnętrzny i harmonię, wyciszenie emocji. Nie jest tutaj najważniejsze czy posłużysz się do tego mantrą, czy skupisz się na oddechu, bądź będziesz wizualizować coś. Medytacja nie musi też wiązać się z przyjęciem określonej asany, pozycji, i pozostanie w niej przez cały okres praktyki. Najważniejsze jest danie sobie tego czasu – nawet jeśli będzie to na początku 10 minut. Niech to jest Twoja przestrzeń, Twój czas dla siebie. Obserwuj swoje ciało i podążaj za kierunkiem jaki nadaje. Daj sobie poczuć wewnętrzny spokój.
Jeśli chcesz poczytać o doświadczeniach medytacji, o korzyściach z niej płynących, możesz zajrzeć tutaj: http://garlicpapaya.com/2016/04/15/1034/
Przyjemnej lektury. I powodzenia oraz wytrwałości, jeśli podejmiesz się procesu medytacji.
Namaste.
